- De politieke partij Nieuw Sociaal Contract (NSC) van Pieter Omtzigt wil 350.000 woningen bouwen; meer dan de ambitie van Rutte IV.
- Dat cijfer maakte Omtzigt dinsdag bekend bij de presentatie van zijn langverwachte verkiezingsprogramma.
- Ook wil de partij jaarlijks maximaal 50.000 migranten netto erbij.
- Lees ook: Pieter Omtzigt houdt optie open dat hij zelf premier wordt
Als het aan NSC ligt, de nieuwe partij van Pieter Omtzigt, moeten woningcorporaties er voor 2031 minimaal 350.000 woningen bij bouwen. Dat is meer dan de 290.000 woningen waar het demissionaire kabinet Rutte IV op mikt.
Dat cijfer deelde Omtzigt dinsdagochtend bij de presentatie van zijn verkiezingsprogramma Tijd voor herstel in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag.
Omtzigt denkt aan te bouwen flats voor specifieke beroepsgroepen, zoals verpleegkundigen. Ook ziet hij een toekomst voor zich waarin bedrijven woonwijken voor hun medewerkers bouwen, zoals Philips dat in het verleden deed. Huurverhogingen wil de partij aan banden leggen.
Wonen is onder kiezers het belangrijkste thema in de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen, bleek eerder vandaag uit onderzoek van EenVandaag. Omtzigt stelt het onterecht te vinden dat studenten na hun afstuderen moeite hebben om een woning te vinden. 20 jaar geleden was het volgens de politicus nog “heel normaal” om na je afstuderen direct een huur- of koopwoning te vinden.
Migratie terugbrengen naar periode vóór 2015
Om het nijpende tekort aan woningen verder terug te dringen, pleit Omtzigt voor een grip op migratie. Zo wil hij dat Nederland jaarlijks netto maximaal 50.000 migranten erbij krijgt. Omtzigt doelt hier op het saldo van immigratie en emigratie.
Het cijfer van Omtzigt is beduidend lager dan het migratiesaldo van ruim 228.000, dat Nederland afgelopen jaar had. Dat werd echter sterk beïnvloed door de instroom van oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne.
Een netto migratiecijfer van 50.000 per jaar is wel meer dan het netto aantal migranten dat Nederland jaarlijks tot 2015 opving. Het gaat volgens Omtzigt om een "streefcijfer", antwoordt hij in Nieuwspoort op persvragen. Ook Omtzigt erkent dat een "hard plafond" moeilijk waar te maken is als lid van de Europese Unie, met zijn open grenzen.
Volgens Omtzigt heeft Nederland een bepaalde mate van "houdbare migratie" nodig, omdat je volgens hem anders jaarlijks "een stad als Tilburg" moet bijbouwen - in Tilburg wonen ruim 227.000 mensen.
Omtzigt pleit zowel voor een grip op arbeidsmigratie, asielhereniging en de komst van buitenlandse studenten en asielzoekers. De partij wil de arbeidsmigratie beperken door belastingvoordelen voor werknemers en expats te verminderen. De 30 procent-regel, die buitenlandse werknemers de eerste vijf jaar een belastingkorting van 30 procent biedt, moet wat Omtzigt deels worden afgebouwd.
Omtzigt stoort zich aan het feit dat diverse opleidingen in Nederland volledig in het Engels gegeven worden. Door Nederlands weer de "standaardtaal" te maken in het onderwijs, wil de politicus niet alleen - naar eigen zeggen - recht doen aan de "culturele identiteit" van de Nederlandse taal, ook hoopt hij erop de studiemigratie af te kunnen zwakken.
Daarnaast pleit Omtzigt voor een beperking van de asielmigratie, door doorlooptijden in asielprocedures te verkorten en een strenger terugkeerbeleid te hanteren. Wel benadrukt de politicus dat Nederland een "solidaire bijdrage" aan de asielopvang moet kunnen blijven leveren. Hij verwacht bovendien niet dat migranten die al in Nederland zijn het land zullen verlaten.
Klimaatbeleid moet gericht zijn op steun aan lagere inkomens
Basisvoorzieningen, zoals voedsel, energie, wonen en zorg, moeten beter betaalbaar worden, vindt Omtzigt. Zo wil hij de energiebelasting per kuub gas volgend jaar tot 20 cent terugdringen. Dit wil Omtzigt bekostigen door de btw op hotels en vakantieparken te verhogen.
Een jaarlijkse controle door de tandarts komt daarnaast weer in het basispakket voor de zorg, als het aan Omtzigt ligt. Ook wil hij een streep zetten door de eigen bijdrage voor de kraamhulp. Om ervoor te zorgen dat huishoudens hun inkomen niet kwijtraken aan financiële verslavingen, wil Omtzigt online gokken verbieden.
Ook binnen het klimaatbeleid pleit Omtzigt voor een strategie gericht op bestaanszekerheid. Omtzigt wil zich, net als het gros van de overige politieke partijen, houden aan het Klimaatakkoord van Parijs. Daar beloofden landen hun best te doen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden.
Wel stelt hij een andere strategie voor dan de huidige. In plaats van subsidies op elektrische auto's, die vooral toekomen aan de hogere inkomens, pleit Omtzigt voor klimaatsubsidies voor lagere inkomensgroepen. Zo wil de politicus sterk inzetten op de isolatie van oude woningen.
NSC is tegen het aanleggen van grote wind- en zonneparken op land. De partij pleit daarentegen voor windparken op zee en een forse toename van zonnepanelen op daken. Ook moeten er ten minste twee nieuwe kerncentrales in Nederland worden gebouwd, als het aan Omtzigts partij ligt. NSC is voorstander van het afbouwen van fossiele subsidies.
Qua milieubeleid wil Omtzigt af van de stikstofwet, die toeziet op het weer gezond worden van 74 procent van de kwetsbare natuur in 2035. Omtzigt stelt liever in te zetten op een wet die kijkt naar een vermindering van alle uitstoot en is gericht op de totale staat van de natuur.
Wel wil zijn partij de veestapel verminderen en een stop op nieuwe megastallen voor varkens. Omtzigt staat al langer bekend als criticaster van de bio-industrie. Hij stemde in het verleden op dit punt meermaals mee met de Partij voor de Dieren.
Omtzigt pleit voor 'radicale' democratische vernieuwingen
Zoals gezegd, heet het programma van Omtzigts partij Tijd voor herstel. Omtzigt geeft in Nieuwspoort aan het publieke vertrouwen in het bestuur van Nederland te willen versterken. Nog maar een kwart van de Nederlanders heeft vertrouwen in het reilen en zeilen van de Tweede Kamer, bleek in mei uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het ging om de laagste stand in tien jaar tijd.
Omtzigt stelt er in Nieuwspoort voor te willen zorgen dat minder mensen "afhaken", iets wat hij ziet als een "bedreiging" voor de samenleving.
De politicus komt daarom met een trits "radicale" democratische voorstellen. Zo wil hij een grondwettelijk hof invoeren, zodat burgers naar de rechter kunnen gaan als hun grondrechten geschonden zijn. Ook pleit hij voor betere bescherming voor klokkenluiders, een lobbyregister en een draaideurverbod. Dit laatste houdt in dat oud-bewindspersonen twee jaar na hun aftreden geen belangen mogen behartigen die aansluiten bij hun portefeuille als bijvoorbeeld minister.
Omtzigt, zelf woonachtig in Enschede, lijkt net als opponent BBB te hengelen naar de stem van burgers buiten de Randstad. De politicus pleit voor een regionaal kiesstelsel, voldoende politie in de regio, meer streekziekenhuizen en - opvallend - een Lelylijn-treinverbinding tussen Lelystad en Groningen.
Dit aloude plan voorziet in treinstations in Emmeloord, Heerenveen en Drachten. In 2007 ging er nog een streep doorheen, vanwege de vermeende onbetaalbaarheid. Omtzigt sprak zich in Nieuwspoort uit tegen rekeningrijden, vermoedelijk omdat veel burgers in afgelegen gebieden vaker de auto moeten pakken om naar hun werk te gaan.
In Europees opzicht pleit Omtzigt voor "goede samenwerking" op gebieden als klimaat, migratie, regels voor grote bedrijven en de oorlog in Oekraïne. Wel is NSC voorstander, conform Deens model, van een 'opt out'-regeling als Europese afspraken over bijvoorbeeld migratie niet gaan zoals gewenst.
Omtzigt is in tegenstelling tot de BBB kritisch over het verder verhogen van de Nederlandse staatsschuld. De staatsschuld stijgt tussen 2024 en 2028 naar verwachting met zo'n 6 procentpunt, bleek afgelopen maand uit de Miljoenennota.
Omtzigt pleit in zijn programma juist voor een "uitgavenplafond" voor investeringen in de sociale zekerheid, zorg en klimaat. Ook pleit hij voor het terugdringen van de externe inhuur van werknemers door de overheid.
Het gratis maken van de kinderopvang, zoals Rutte IV beoogt, moet van tafel, vindt Omtzigt. Het is volgens hem een dure maatregel, die vooral tot wachtlijsten leidt. In hogere belastingen op inkomen of vermogen, om de staatskas beter te financieren, voorziet de partij dan weer niet.
NSC kon zijn partijprogramma niet laten doorrekenen door het Sociaal Cultureel Planbureau (CPB), omdat de partij te laat was met het inleveren van het programma; NSC zag slechts twee maanden geleden het licht. De 44 kandidaten op de Tweede Kamerlijst kregen de mogelijkheid om met aanmerkingen te komen op het programma, waardoor het nu pas gereed is.
Is NSC links of rechts?
De partij van Omtzigt trekt vooral links-conservatieve kiezers, meldde Ipsos begin september. Deze kiezers combineren economisch linkse opvattingen met cultureel behoudende ideeën.
Gevraagd naar waar zijn partij nu precies staat op de links-rechts-schaal, zei Omtzigt dinsdag aanknopingspunten bij zowel links als rechts te zien. Op bestaanszekerheid kiest hij naar eigen zeggen een meer linkse koers rondom het "terugdringen" van het neoliberale denken. Op migratie zal het volgens hem "een stuk makkelijker" zijn om zaken te doen met rechtse partijen, zoals de VVD.
NSC strijdt volgens de laatste peilinggemiddelden met de VVD om de koppositie. Beide partijen komen gemiddeld genomen op 27 zetels uit, gevolgd door het centrum-linkse GroenLinks-PvdA met gemiddeld 23 zetels.
